Als je paard met lange tanden staat te eten kan het zijn dat hij inderdaad ‘lange tanden’ heeft, maar er kunnen ook andere dingen aan de hand zijn. Hij is bijvoorbeeld ziek, of gewoon kieskeurig.
Als eerste is het zaak om uit te zoeken of het paard ziek is. Plotseling niet willen eten van ‘gewoon’ voer, al dan niet gepaard gaand met koorts of onrust, is altijd een reden om de dierenarts te bellen. Het paard kan koliek hebben of een virus, maar ook een wond in de mond kan de reden zijn dat hij niet meer eet. Er is zelfs een geval bekend waarbij een stukje van een rozentak in de keel van het paard vastzat en de ingang van de slokdarm blokkeerde. Pijn op zich is ook een mogelijke oorzaak van niet willen eten, zelfs al heeft de pijn niets met eten te maken.
Verminderde eetlust
Ook als je paard al langere tijd slecht of langzaam eet is overleg met de dierenarts raadzaam. Slechter eten kan duiden op een maagzweer en ook verzuring van de dikke en/of blindedarm (hindgut) kan weerslag hebben op de eetlust. Verder kan een vitamine B1-tekort voor verminderde eetlust zorgen. Dit kan veroorzaakt worden door het eten van giftige planten zoals de adelaarsvaren, maar komt onder normale omstandigheden weinig voor.
Als de oorzaak in het gebit ligt kan een bezoekje van de paardentandarts wonderen verrichten. Meestal ontstaan gebitsproblemen geleidelijk en zie je dat het paard proppen kauwt van zijn hooi. Bij veulens kunnen doorkomende kiezen voor een eetproblemen zorgen en bij het wisselen kan het paard kauwproblemen krijgen door doppen op de kiezen.
Kieskeurige eter
Stop ook eens je neus in het voer. Als voer bedorven is of om een andere reden niet smakelijk, zal een paard het snel laten staan en geef hem eens ongelijk. Echt bedorven eten is makkelijk te herkennen, maar er zijn ook paarden die gewoon kieskeurig zijn en niet van nieuw voedsel houden. Zij zullen al reageren als de geur of smaak ook maar iets anders is dan anders. Dit zit door de evolutie ingebakken in het gedrag van paarden (en mensen) en er is zelfs een naam voor, ‘voedselneofobie’. Dit is niet bij elk paard even sterk aanwezig en er zijn mensen die zeggen dat met name volbloeden kieskeurige eters zijn.
Een andere oorzaak voor kieskeurigheid is ‘leren van een slechte ervaring’, ook wel ‘food aversion learning’ genoemd. Om te overleven is het heel handig als dieren leren om giftig voedsel te vermijden. Als een paard of een ander dier ziek wordt na het eten van een bepaald soort voer, zal hij dat voer in de toekomst vermijden. Dieren en mensen zijn evolutionair veel gevoeliger voor het leggen van een verband tussen ziekte en voedsel, dan voor een verband tussen ziekte en andere zaken. Bij voedsel is één slechte ervaring vaak al voldoende, zelfs als het ziek worden niet eens met het voer te maken had.
Wat kun je doen?
Allereerst is het dus belangrijk om uit te zoeken of er een gezondheidsprobleem is en de dierenarts is daarvoor de aangewezen persoon. Is je paard alleen kieskeurig, dan kunnen onderstaande tips helpen. Niet elk paard is gelijk, dus uitzoeken wat werkt is een kwestie van proberen en vraagt soms wat creativiteit van de eigenaar.
Nieuw voer rustig introduceren
Soms is een ander rantsoen onvermijdelijk. Heb je een moeilijke eter, doe dan net als bij kinderen: begin met slechts één spruitje en doe er desnoods een beetje appelmoes bij. Of in de paardenvariant, meng eerst een klein beetje nieuw voer met het oude voer. Maak vervolgens het aandeel nieuw voer steeds groter, totdat je paard alles eet. Je moet voor het omschakelen ongeveer een week uittrekken. Dat is sowieso verstandig bij grote rantsoenwijzigingen, maar bij kieskeurige eters des te meer.
Iets lekkers toevoegen
Als het nodig is kun je iets lekkers toevoegen. Deze ‘appelmoes’ kan echt appelmoes zijn, maar ook een ander smaakje. Heeft je paard medicijnen nodig, dan is het ook handig om de geur en smaak te maskeren met iets dat je paard lekker vindt. Denk bij smaakjes niet alleen aan appel, maar ook aan wortel of een beetje melasse of honing. Pas met de laatste twee wel op bij suikergevoelige paarden. Banaan en fenegriek schijnen ook goed te werken en paarden houden zelfs van komijn! Sommige paarden houden van zout, maar te veel zout kan juist averechts werken. Naast smaak speelt ook geur een belangrijke rol. Onderzoekers in Australië vonden dat paarden in hun test een voorkeur hadden voor brok met de geur van banaan of kokos.
