Aluminium frezen, kunststof beslag uit de 3D-printer, plakbeslag of toch hoefschoenen? De mogelijkheden om hoeven te beschermen zijn de laatste jaren in rap tempo toegenomen, maar de principes blijven hetzelfde, aldus orthopedisch hoefsmid Kees Alblas, verbonden aan het Sporthorse Medical Diagnostic Centre in Heesch én de smid van TeamNL. “Het gaat er altijd om dat we onze paarden comfortabel houden.”
De belangrijkste trend die Kees Alblas ziet, gaat niet over technologische snufjes of andere innovaties. “Wat vooral opvalt is dat paardenmensen zich steeds meer bewust worden van de functies die de hoef heeft. Dan heb ik het over het hoefmechanisme, de doorbloeding van de hoef en de dempende werking van de hoef. Dat sluit aan bij de trend dat mensen paarden steeds vaker op blote voeten willen laten presteren. Vooral in de springwereld is er een duidelijke tendens, die begon met Peder Fredricson tijdens de Olympische Spelen in Tokyo. Door omstandigheden besloot hij zonder ijzers te springen en dat verliep erg goed.”
Sneller
Alblas is zeker geen tegenstander van ‘barefoot’. “Ik kijk altijd naar het individuele paard; als een paard goede hoeven heeft en prima functioneert en presteert zonder ijzers, zal ik ze zeker niet aanraden. Een ijzer kan beperkend werken, aangezien je toch extra gewicht en weerstand toevoegt. Dat is ook de reden dat het in de springsport een voordeel kan zijn om geen ijzers te gebruiken; het kan de snelheid in de barrage bijvoorbeeld ten goede komen.” Tegelijkertijd ziet Alblas ook heel veel paarden waarbij het níet lukt op blote voeten. “Paarden zijn heel goed in het maskeren en compenseren van pijntjes. Ik zie regelmatig paarden met andere problemen, bijvoorbeeld in rug en hals, die zijn ontstaan doordat paarden anders gaan bewegen door gevoelige voeten. Dan heeft een eigenaar het vaak langere tijd geprobeerd, maar in zo’n geval is beslag, al dan niet aangepast, de beste oplossing.”
Rubber stalgang
Wie van ijzers af wil, zal ook aan de slag moeten met het management rond het paard. “Het is geen kwestie van het ijzer eronderuit halen en klaar. Vaak moet het management aangepast worden om het paard te allen tijde comfortabel te houden. Ik ken stallen waar ze werken met rubber matten als ondergrond in de stallen, en waar ze zelfs in de stalgangen rubber hebben aangebracht. Ook worden hoefschoenen gebruikt om met paarden zonder ijzers van en naar de bak te komen. De ondergrond is op veel locaties tegenwoordig heel goed, maar ook zand schuurt en zorgt daarmee voor slijtage van de hoeven. Dus dit soort maatregelen zijn soms nodig om ervoor te zorgen dat de hoef goed blijft en niet te veel slijt.”
Goedkoper uit?
Kostentechnisch lijkt het soms aantrekkelijker om de ijzers achterwege te laten, begrijpt de hoefsmid. Maar lang niet in elk geval ben je goedkoper uit, in zijn optiek. “Als het niet goed gaat, en je krijgt te maken met blessures of orthopedisch beslag is uiteindelijk nodig, dan ben je meer geld kwijt. En ook het aangepaste management – bijvoorbeeld de genoemde rubber matten, of gebruik van hoefschoenen – brengt kosten met zich mee.” Neemt niet weg dat bekappen goedkoper is dan beslaan, dus als het goed gaat levert dit wel een besparing op. Ook omdat er, zeker in de winter, niet heel veel gedaan hoeft te worden aan de hoeven. “Zonder ijzer moet je wat terughoudender zijn met bekappen, omdat je nog iets over wilt houden wat kan slijten. De zool wegsnijden is soms bijvoorbeeld niet nodig – bij sommige paarden kun je alleen de straal iets bijsnijden en houdt de eigenaar het tussendoor bij met de vijl. En dan is een langere interval dan acht weken soms wel mogelijk. Maar dat zul je per paard en situatie moeten bekijken.”
Alblas maakt liever geen onderscheid tussen de natuurlijk bekapper en de traditionele hoefsmid. “Uiteindelijk hebben we allemaal hetzelfde doel: de hoef onderhouden zodat het paard comfortabel is. De term is gekozen omdat de natuurlijk bekapper de situatie in de natuur zo veel mogelijk wil benaderen. Ik vraag me dan wel af of dat in het belang is van het paard. Zijn die hoeven in de natuur optimaal, of zijn ze het gevolg van te veel afslijten en geen onderhoud? Dan kom ik weer terug op waar ik mee begon: mijn doel is om paarden zo comfortabel mogelijk te houden.”
Voeding
Onderdeel van het aangepaste management is ook goed kijken naar de voeding van het paard en daarin zo nodig iets aanpassen. Alblas biedt een supplement dat bijdraagt aan gezonde hoeven, Podoplus genaamd. “Podoplus is een supplement met drie mineralen die ervoor zorgen dat de kwaliteit van de hoeven omhoog gaat. De mineralen zijn koper, mangaan en zink. Ze zitten ook in het normale voer, maar doordat ze dit supplement gebonden zijn aan een eiwit worden ze beter opgenomen.” Alblas raadt zijn klanten meestal aan om het te voeren in combinatie met biotine. “Dat zorgt voor het beste resultaat, maar je kunt het ook los aanbieden. Het mooie is dat je via de vacht binnen een week of zeven resultaat ziet van het supplement: een glanzend paard dat goed op kleur is. Omdat de hoeven langzamer groeien duurt het wat langer voordat je daar het verschil ziet, dan moet je denken aan een half jaar.”
Al jaren voor koeien, varkens en kippen
Kees Alblas ontdekte het supplement voor de hoeven, Podoplus, via een Amerikaanse mineralenfabrikant, Zinpro. “In Amerika gaven ze het al jaren aan koeien, kippen en varkens. Doordat de kwaliteit van hun voeten beter is, blijven ze langer gezond en leveren ze meer op. Ze vroegen mij of ik het in Nederland wilde testen op paarden en dat heb ik uitgebreid gedaan, met positieve resultaten. Uiteraard, anders zou ik het niet adviseren. Het is echt een mooie toevoeging, ook bij de overgang van ijzers naar blote voeten. De kwaliteit van de hoornlaag verbetert, met als bonus een mooie vacht!”
Hoefschoenen
Wie kiest voor blote voeten kan ook denken aan hoefschoenen ter bescherming tegen te veel slijtage. “Daarin is veel keuze, maar het is wel belangrijk dat je een schoen kiest die goed past. Als ze iets te los zitten gaat het schuren en ontstaat er onnodige wrijving, wat zorgt voor ongemak. Ik ben geen specialist, maar dat kom ik regelmatig tegen in de praktijk.” Hoefschoenen kunnen je laten aanmeten door speciale ‘hoefschoenmeters’. “Het lastige is dat het een momentopname is; op dat moment zitten ze goed, maar hoe gaat het als de hoef gaat groeien of na het bekappen? Daar zul je alert op moeten blijven.” Wat Alblas betreft hoeft niet iedere hoefsmid verstand te hebben van hoefschoenen, maar komen er speciale opleidingen voor specialisten op dit gebied. “Je kunt niet overal goed in zijn, dus ik denk dat hier een kans ligt voor scholen. Zij kunnen mensen opleiden tot bekapper, hoefschoenmeter of hoefsmid, dat komt het dierwelzijn ten goede. Het mooiste zou een label of keurmerk zijn, zodat voor iedereen duidelijk is dat dit iemand is die verstand van zaken heeft. Wat mij betreft is dat een goed idee voor iedereen die aan paarden werkt!”
Bron: Paardenkrant/Kees Albas
