Klik hier voor de overzichtspagina met instructies en spelregels.
KWPN géén koploper WBFSH zonder JFFK-vrije dressuurpaarden
Waar gaat het naar toe met de Nederlandse dressuurpaardenfokkerij? Horses.nl berichtte op 25 november als volgt: “Of de KWPN-fokker wat heeft aan de acht ingeschreven hengsten is de vraag. Qua bloedspreiding voegt de nieuwe lichting weinig toe…” Ook de bloedvoering van de recente kampioenen van de hengstenkeuring is zeer verontrustend:
– Kampioen 2017 = 2x Ferro, 1x Jazz, 1x Krack C
– Kampioen 2016 = 2x Jazz, 2x Krack C
– Kampioen 2013 = 2x Ferro, 2x Flemmingh
Echter, het KWPN staat fier bovenaan in de WBFSH-ranking, met dank aan paarden met een JFFK -vrije bloedvoering (!): Cosmo, Verdades, Voice. Omgekeerd zou het KWPN géén koploper zijn zonder deze JFFK-vrije dressuurpaarden…
Desondanks dreigt de onderliggende dressuurpaardenpopulatie te worden overspoeld door JFFK-bloed, sterker nog: het inteeltspook ligt op de loer. Als er snel ingegrepen wordt, kunnen waardevolle bloedlijnen uit de volle breedte van ons stamboek gebruikt worden om verdere toename van inteelt te voorkomen. Als het KWPN tijdig actie onderneemt en hiervoor een commissie instelt, kan worden voorkomen dat de gezondheid van onze populatie op het spel wordt gezet.
Te hoge verwantschap
De vraag is met welke merries de fokker naar bovengenoemde JFFK-hengsten gaat? Commercieel gezien kan hij deze bij heel veel merries gebruiken, maar foktechnisch is dit een regelrecht gevaar voor de dressuurpaarden populatie omdat veel merries deze bloedvoering ook al hebben. Het resultaat is een te hoge verwantschap (inteelt) met als gevolg een groot risico voor erfelijke gebreken en ziekten.
Huidige internationalisatie veroorzaakt mogelijk wereldwijd probleem
Hoe zit het dan met buitenlandse hengsten? Enkele goedbedoelende hengstenhouders halen het bloed van Donnerhall/De Niro, Rubinstein en Florestan naar Nederland. Bij veelvuldig gebruik is de populatie in één à twee generaties echter ook doordrenkt van deze hengsten en doet zich hetzelfde probleem voor. Bij de huidige enorme internationalisatie van de fokkerij is er op termijn mogelijk zelfs Europa- en wereldwijd een probleem.
Commissie ter voorkoming toename inteelt
Waar ligt de oplossing? Er moet gezocht worden naar vrije bloedvoeringen in de volle breedte van de eigen KWPN-populatie waarmee bewust JFFK-vrij gefokt wordt, waardoor deze merrielijnen behouden blijven en daarmee de toekomst van de fokkerij wordt gewaarborgd. Voor het veiligstellen van de gezondheid van onze dressuurpaarden populatie is het noodzakelijk dat het KWPN budget vrijmaakt en een commissie aanstelt die actief beleid maakt ‘ter voorkoming van toename van inteelt in de dressuurpaardenfokkerij’. Uiteraard ook met een stuurgroep ter bewaking van de voortgang.
Waarom moet het stamboek hier zijn verantwoordelijkheid nemen? Ten eerste is de gezondheid van doorslaggevend belang voor een succesvolle toekomst van het stamboek. Ten tweede: door de commercialisatie van de fokkerij zijn de individuele acties van enkele fokkers en hengstenhouders geen lang leven beschoren, omdat deze fokproducten op korte termijn te weinig opleveren.
Enkele voorstellen ter stimulering van het JFFK-vrij dekken, waarvan de commissie de haalbaarheid kan onderzoeken:
- IDS:
– Promoten JFFK-vrije hengsten in IDS middels artikelen mét fokadvies bij welke merries deze hengsten het beste passen. Op GP-niveau bijv. Scandic, Uphill, Ziesto etc. Maar zeker ook hengsten als bijv. Feel Good, Il Divo, Gotcha-Utopia etc.
– In alle rubrieken zoeken naar voorbeelden van JFFK-vrije fokproducten met goede prestaties in IBOP, EPTM, merriekeuringen of jonge paardencompetities en deze eruit lichten. - Hengstenhouders:
– Verbod op dekking als product >2% inteeltpercentage oplevert, op straffe van zware boete. Voorwaarde hiervoor is een betrouwbaar (niet manipuleerbaar) systeem voor de berekening van de inteeltpercentages.
– Financieel ondersteunen van hengstenhouders die JFFK-vrije hengsten aanbieden (bijv. dekgelden aanvullen tot 30 dekkingen), aangezien de exploitatie ervan soms weinig commercieel is. - Fokkers:
– Subsidiëren fokkers bij gebruik dekhengsten met <1% verwachtschap vlg KWPN-lijst (bijv. dekgeld -/- € 250).
– Actief benaderen van fokkers met JFFK-vrije merries en ze een (vrijblijvend) dekadvies geven voor een JFFK-vrije hengst.
– Fokkersoverleg opzetten voor fokkers die geïnteresseerd zijn om JFFK-vrije merrielijnen in stand te houden. In periodieke overleggen kan het volgende besproken worden:
– Elkaar adviseren welke non-JFFK hengsten het best passen op welke merries, opdat kwaliteit fokproducten gewaarborgd blijft.
– Hoe kan de volle breedte van het stamboek gebruikt worden om alle waardevolle JFFK-vrije merrielijnen te behouden? Waarbij ook de discussie over het gebruik van Gelderse, springpaarden-, eventueel tuigpaarden- of misschien zelfs PRE-bloedlijnen niet uit de weg hoeft te worden gegaan (fokproducten van PRE-merries mogen tegenwoordig ook bij het KWPN worden opgenomen).
– Hoe om te gaan met commerciële belangen? Commercieel is het vaak zeer interessant om wél JFFK-hengsten te gebruiken en de rekeningen moeten natuurlijk ook betaald worden. Logisch dus dat het voor fokkers niet interessant is om ál hun fokmerries in te zetten voor het behoud van JFFK-vrije merrielijnen. Echter, misschien is er wel bereidheid voor het inzetten van 1 op de 3 dekkingen. - Gesubsidieerde fokkerij:
-Oprichten (kleine) fokkerij (deels) gefinancierd door stamboek, met als doel het opzoeken en in stand houden van vrije bloedlijnen voor de toekomst. Hiertoe worden, onder begeleiding van de commissie, merries/hengsten aangekocht uit (oudere) JFFK vrije bloedlijnen van bijvoorbeeld Aktion, Democraat, Cabochon, El Corona, Darwin, Houston, Junior STV, Uniform, Lancet, Oscar, Jetset D etc. Eén van de doelen moet ook zijn om regelmatig JFFK-vrije hengsten goedgekeurd te krijgen. Ook dient de kwaliteit van fokproducten gewaarborgd te blijven, omdat niemand belang heeft bij paarden zonder waarde. - HK kampioenskeuring:
– alléén hengsten toelaten zonder dubbele vaders in eerste 3 generaties, waarbij vader/moeder = 1e generatie.
– onderscheid in ‘beste’ en ‘foktechnisch meest interessante’ hengst, waarbij de laatste voldoet aan hierbovenstaande eis.
Budget
Net als voor genetisch onderzoek, zou ook geld kunnen worden vrijgemaakt ter voorkoming van toename van inteelt. De gezondheid van de populatie staat tenslotte hoog op de agenda van het stamboek en is eerste voorwaarde voor het succes van de toekomst. Het beschikbaar stellen van budget lijkt om deze reden geen thema. Eventueel met hulp van sponsors die de fokkerij een warm hart toedragen.
Vijf voor twaalf
Uiteraard heeft het KWPN en zijn fokkers veel te danken aan de JFFK-hengsten. Maar we moeten de waarde van de JFFK-hengsten niet overschatten, aangezien de huidige kartrekkers ook geen JFFK-bloed in hun aderen hebben, maar juist tuigpaarden-, springpaarden- en Duits bloed. Met de huidige commerciële belangen wordt de keuze van de fokker steeds kleiner en de verleiding groter om bij JFFK-hengsten te dekken. Met alle gevaren van inteelt van dien. Oftewel mede gezien de afstamming van de nieuwe lichting goedgekeurde hengsten alsook de kampioenen van Den Bosch, is het vijf voor twaalf! Hoogste tijd om op zoek te gaan naar waardevolle bloedvoering binnen de eigen populatie en deze te behouden voor de toekomst, opdat het niet om zeep wordt geholpen door de commercie van het JFFK-bloed. Voor de grootste kans van slagen is het noodzakelijk dat het KWPN een commissie instelt die hier actief beleid voor maakt. Aangezien het KWPN de gezondheid hoog in het vaandel heeft staan, zou een budget hiervoor geen probleem moeten zijn.
Toekomstige goedkeuring Habanna x PRE?
In het kader van bovenstaande word ik erg blij van jonge hengsten als Habanna en Henkie. Hengsten die voortkomen uit de breedte van de eigen KWPN-populatie, de één uit een spring-moederlijn en de ander uit het Gelderse stamboek en allebei mét Grand Prix-bloed in de aderen.
Ook de naar de tweede bezichtiging doorverwezen Habanna x Alexandro P vind ik zeer hoopgevend. Persoonlijk, ben ik benieuwd of we in de toekomst ook een Habanna x PRE (uit Invasor, Grandioso of Fuego XII) kunnen verwelkomen in ons stamboek…
IH – fokker uit Limburg
Vijf voor twaalf? Als ik zo om me heen kijk op de diverse pensionstallen, dan zie ik dat soms wel de helft van de gestalde paarden problemen heeft. Bijna altijd is het kreupelheid die veroorzaakt wordt door hoefkatrol, pezen en kissing spines. En die problemen worden heus niet altijd veroorzaakt door ondeskundig gebruik van het paard. Zeker, er zijn ruiters die hun paard als een oude bromfiets gebruiken, maar de meesten gaan gewoon goed om met hun paard en zij zien er op toe dat er geen overbelasting plaatsvindt. Ondertussen is er een hele gezondheidsindustrie omtrent het zieke paard ontstaan. Van holistische hoefsmeden, led-licht therapeuten, energetische osteopaten en wichelroede lopers tot meer serieuze behandelaars als fysiotherapeuten en dierenartsen. Om maar niet te spreken over de toeleveranciers van allerhande voedingssupplementen. Je zou zelfs enigzins gecharcheerd kunnen zeggen dat dierproeven in Nederland niet meer nodig zijn, doordat er genoeg zieke dieren zijn die zich lenen voor experimentele behandelingen in de reguliere diergezondheidszorg. Van de zeven paarden die mijn vrouw er in de afgelopen 15 jaar had, is de gemiddelde leeftijd niet hoger geworden dan zeven jaar. Al deze (dressuur)paarden hadden problemen in de hoeven. En het waren allemaal bij aankoop klinisch en röntgenologisch goedgekeurde paarden, die in het gebruik echt niet zwaar werden belast. Misschien is het wel vijf over twaalf! Of nog later…
Beste Johan, als ik om me heen kijk is dit probleem u aankaart ook bij de mens aanwezig sterker de mens wil dit en de mens,wil voor de gek gehouden worden.Ik snap niet wat u paarden mankeert,en als de oudste niet ouder dan 7 jaar wordt dan zou ik als ruiter-fokker en redelijk kenner van problemen,me afvragen hoe kan dat.Ik denk dat ik wel een kleine 140 paarden heb gehad ,gefokt.Ik mag me een gelukkig mens prijzen om te kunnen zeggen dat ik weinig of geen uitval bij de paarden heb gehad.Maar deed wel een rustige jonge opbouwende opleiding aan de jonge paarden geven,meestal begon ik pas met 4,5-5 jaar rustig aan te rijden.Nog nooit een peesblessure gehad,ja elk paard zal wel eens wat gevoelig lopen,maar de oudere paarden lopen nog altijd in de sport ,ik praat wel over springen,maar voor mij is dit weinig verschil qua opleiding.En wat er allemaal is bijgekomen de laatste jaren,zal aan mij voorbij gaan,want iedereen verdient eraan als de mens daarin meegaat,alleen de eigenaar is vaak te dupe.Paarden rustig opleiden,genoeg beweging,elke dag wat oefening,ik heb ze zonder deken staan,maar verkoudheid komt niet voor,mijn paarden zijn hard,ja het is een luxe artikel maar bij mij blijven ze paard.Wellicht verkeerde voeding,overbelasting bij u.Maar als ze zo snel en zo vroeg problemen hebben zou ik eens bij mezelf gaan zoeken naar de oorzaken.Verder vindt ik u verhaal over de slechte en zieke dieren vindt ik overdreven,want ik kom maandelijks door het hele land in verschillende stallen,zeker kunnen eens bij toeval 3-5 paarden op een plek wat hebben,is bij de mens niet anders.Maar als ik elk paard thuis heb met hoefproblemen dan zal ik hoogstwaarschijnlijk verkeerd of teveel voeren.Maar niemand buiten uzelf is schuld als u aan alles meedoen,nieuw voer ,nieuwe techniek voor onderzoekingen etc.Als ze gezond zijn is dit niet nodig.Voedings supplementen waarom,oorzaak verkeerd voer denk ik
Jw; u legt uw woorden in de juiste hoek. Mensen willen alles sneller, paarden lopen met 4 al bovenin en zullen zichzelf op een dag kapot hebben gelopen. En de instructie is maar wat blij dat de portemonnee gevuld wordt want ja de eigenaar wil dat toch… en dat is ook het probleem tegenwoordig. Mensen/ruiters willen de theorie niet meer leren en wie heeft nou zitlessen nodig, niemand toch? De kasten staan vol met allerlei supplementen want het paard moet wel goed verzorgd worden en nee joh paddock, waarom? Daar kan die zich alleen maar bezeren. En lekker met soortgenoten de wei onveilig maken? Nee liever niet joh, ik neem een postzegel landje, het paard moet wel heel blijven. Met 6/7 jaar lopen de paarden al in de Z klasse bij de dressuur want tja dat mag toch. Ze willen allemaal Anky zijn c.q nadoen.
Irene Hoeben heeft goede voorstellen maar of de KWPN daar wat mee wil/gaat doen is maar de vraag.
Inteelt van de hengsten waarmee gefokt wordt is niet handig. Maar zolang er geld mee geboeid is veranderd er toch niets. En zolang de mensen die willen fokken steeds dezelfde hengst uitkiezen wordt het niet anders dan nu.
Als we nu naar de ranglijsten kijken doet het KWPN het goed met hengsten zonder het hierboven vermelde bloed. Kijken we naar dezelfde lijsten van een aantal jaar geleden was het dankzij dat bloed dat we bovenaan stonden. In die tijd kregen de voorbeen-zwaaiers ook de hoogte punten van de internationale jury. Of de achterkant meedeed was van minder belang. Daarop zijn ook de hengsten geselecteerd en daarin blijft het KWPN volgens mijn mening ook nog te lang hangen. Kijk naar de toppers van nu waar een voor en achterkant aan zit. En ga daar op fokken. Mooie bijkomstigheid is dat dit soort paarden ook gemakkelijkere karakters mee geven.
Je ziet bij de Nederlandse topruiters ook steeds meer paarden met “vrij” bloed. Het is te hopen dat het KWPN, maar ook veilingen en keuringen gaan volgen. Want nu lopen te veel kopers en fokkers achter de spectaculaire hengsten aan ipv te kijken naar de functionele paarden.