Wat hebben bovenstaande paarden in vredesnaam met elkaar gemeen, zie ik u denken? Ze staan alledrie aan de top in de dressuursport en/of -fokkerij zónder het bloed van de grote vijf Nederlandse én Duitse topverervers in hun aderen. Voor alle duidelijkheid, de Nederlandse topverervers betreffen Jazz, Ferro, Flemmingh, Krack C en Gribaldi en de Duitse betreffen Donnerhall, Florestan, Sandro Hit, Rubinstein en Weltmeyer.
De in de titel genoemde paarden hebben ondanks hun relatief onbekende afstamming de kans gekregen om zich optimaal te ontwikkelen. Revolution (Rocky Lee x Rouletto) is wereldkampioen bij de 5-jarigen. Cosmo (Van Gogh x Frühling) is onder Sönke Rothenberger momenteel een van de beste dressuurpaarden ter wereld. En Grand Prix-hengst Belissimo M (Beltain x Romadour II) is de vader van Bella Rose, wereldkampioen dressuur 2018 met Isabel Werth.
‘Eenheidsworst’
De laatste jaren gaan de Nederlandse fokkers, nadat onze fokkerij verzadigd is geraakt met nakomelingen van de Nederlandse grote vijf, massaal dekken met hengsten afkomstig van de Duitse grote 5 (wel of niet door KWPN goedgekeurd of erkend). Omgekeerd gebeurt dit in Duitsland ook. In plaats van een duidelijk onderscheid tussen Nederlandse en Duitse paarden, wordt hierdoor al het fokmateriaal op één hoop gegooid waarmee één grote ‘eenheidsworst’ gecreëerd wordt (excuus voor de onbarmhartige woordkeus, maar hiermee wordt het probleem expliciet gemaakt). Onderscheidend is straks alleen nog het stamboekstempel op het paspoort.
In het slechtste geval wordt een merrie met een opeenstapeling van alle vijf Nederlandse tophengsten in de afstamming aangepaard met een Duitse ‘stapel’hengst met alle vijf Duitse tophengsten. Waarom is dat slecht? Omdat er bij de volgende generatie weinig keuze over is zonder een inteeltproduct te krijgen. En inteelt is niet wenselijk in verband met de toenemende kans op erfelijke ziektes.
Overigens is niet gezegd dat dit slechte paarden zijn, integendeel. Maar de vraag is hoe je je als stamboek wilt profileren en of er geen goede alternatieven zijn?
Voorbeeld
Momenteel heb ik een hengstveulen in de verkoop dat bijna geheel vrij is van zowel genoemde Nederlandse als Duitse hengsten. Qua model en beweging voldoet hij aan het plaatje zoals de hengstenkeuringscommissie dat graag ziet: hoogbenig, langgelijnd, veel gedragenheid met als surplus veel bloeduitstraling en atletisch vermogen. Ook de moederlijn voldoet aan alle wensen: één goedgekeurde KWPN-hengst, één keer GP-dressuur en twee keer GP-springen. De moeder zelf is elite preferent met een ZZ-Zwaar en een Z2-dressuur nakomeling.
Voor de sport is er veel interesse, maar met deze bloedvoering wil ik hem graag in de hengstenopfok met het oog op de hengstenkeuring (hij zou goed passen op mijn twee andere merrielijnen…). Echter, wat schetst mijn verbazing? Weinig animo omdat de afstamming niet zo commercieel is… (???) Laten we het omkeren: bij goedkeuring heeft hij een maximaal dekpotentieel*!!
Prijs te hoog? Nee, want voor de sport had ik hem al 3 keer kunnen verkopen.
Weinig gebruikt = niet goed???
Bovenstaande is typerend voor de trend van de laatste jaren. Je hoort vaak: weinig gebruikt bloed wordt mét reden weinig gebruikt en is dus niet goed. Wie zegt dat? Sommige hengsten krijgen weinig kansen in de fokkerij en dat is héél iets anders. Vaak blijkt achteraf dat deze hengsten toch heel goed hebben gefokt, maar dan zijn ze al gecastreerd of naar het buitenland verkocht.
Vrij bloed gezocht door HK-commissie
Met het oog op de bloedspreiding geeft de KWPN hengstenkeuringscommissie hengsten met vrij bloed ruimere kansen. Dan zou je verwachten dat hengstveulens met vrij bloed ook gemakkelijk in de hengstenopfok terecht zouden kunnen komen.
Van Jazz en Ferro destijds niet voorzien dat zij topverervers zouden worden
Even terug in de tijd: dat Jazz en Ferro top dressuurverervers zouden worden, was op basis van hun afstamming (Cocktail respectielijk Ulft) destijds niet direct te verwachten. Zo is vader Cocktail eerst ingezet in de hengstencompetitie springen en Ulft was een vererver van zowel spring- als dressuurpaarden. Maar, er waren wel mensen die in hun nakomelingen geloofden.
Pioniersgeest
De pioniers van vroeger gingen naar het buitenland om daar nieuw bloed te gaan halen. Waar is deze pioniersgeest gebleven voor wat betreft het kansen geven aan weinig gebruikt bloed uit eigen land? Waarom denken hengstenhouders dat de nieuwe Jazz of Ferro uit de Nederlandse en Duitse top vijf verervers moet komen? Waarom willen ze telkens meer aanbieden van hetzelfde?
De toppers Revolution, Cosmo en Belissimo M komen toch ook niet voort uit voornoemde topverervers…, maar hebben wèl een kans gekregen én waargemaakt.
KWPN onderscheidend
Als we in Nederland onderscheidend willen zijn en blijven, moeten we meer in de breedte van de eigen fokkerij zoeken. In de breedte bij de dressuurpaarden, maar net zo goed bij de Geldersen, de spring- en tuigpaarden. Want laten we niet vergeten dat de beste KWPN dressuurpaarden van nu, Cosmo en Verdades spring- respectievelijk tuigpaardenbloed hebben. Overigens is niet gezegd dat fokkers niet met buitenlands bloed moeten dekken, maar wèl goed moeten nadenken wat het daadwerkelijk toevoegt.
Binnen het KWPN is decennia lang geselecteerd op sportaanleg, model en gezondheid. Laten we dat niet te grabbel gooien!
Om-denken
Tot slot moeten niet alleen hengstenhouders (maximaal dekpotentieel), maar ook fokkers om-denken: zij moeten deze hengsten met vrij bloed ook kansen geven. Iedereen die massaal achter (nakomelingen van) Secret, For Romance, Foundation enzovoorts aanrent, draagt vooral bij aan meer ‘eenheidsworst’ in het Nederlands-Duitse fokmateriaal… Om dit te voorkomen moeten we de eigen populatie koesteren en de kwaliteit in de volle breedte maximaal benutten.
Irene Hoeben, fokster uit Limburg
Lees ook:
*over het realiseren van het maximaal dekpotentieel van dekhengsten met vrij bloed wil ik graag meedenken
Ook een bijdrage leveren aan Laat je horen!? Dat kan, graag zelfs! Klik hier voor de overzichtspagina met spelregels, uitleg en alle eerdere verschenen opinies.
Chapeau! Gelukkig ze bestaan nog …. fokkers met een eigen koers!
Helemaal mee eens Irene! Ik noem het dekken met de populaire hengsten het “Facebook” effect… zet een videootje van 20 sec. op FB en je dekt vervolgens 1000 merries met de hengst…
Maar voor ons fokkers is het niet makkelijk om renderend te fokken, zeker niet met een relatief onbekende hengst. Ik heb zelf 4 jaar geleden gedekt met H.Ekwador, erkend door KWPN, toen ik dit vertelde aan 2 inspecteurs rolden ze van de stoel van het lachen: hoe ik t bedacht om met die doorgezakte Poolse schimmel te dekken.. Inmiddels is een van de 2 dekkingen een prachtige aangewezen hengst geworden en loopt nu in het verrichtingsonderzoek;-))
Ik heb nu een Don Tango merrie dragend van Eebert (TP) en hoop op een nieuwe Verdades! Wie niet waagt, wie niet wint;-)
Niet werkelijk een probleem vind ik.
Als hengsten met vrij bloed het op de keuring moeilijk hebben, en ik geloof wel dat dat zo is, bestaat er toch nog de mogelijkheid (zeg maar door de achterdeur) door goed te presteren in de sport, als nog goedgekeurd te worden. Goed management produceert ook kansen.
Irene doet laatste poging haar veulen te slijten…
Bedankt voor de veelal positieve feedback.
Mathijs: het veulen is heel commercieel en voor de sport gemakkelijk te verkopen. Maar als hij als 2-jarige wodt gecastreerd is hij verloren voor de fokkerij. En bij de hengstenkeuze voor zijn moeder (vorig jaar) heb ik zeer bewust gekozen voor de toekomst van de fokkerij. Als hij geen kans krijgt in de opfok en later bij de eerste bezichtiging vind ik dat heel erg zonde, mede omdat ik de uitgroei van de nakomelingen van zijn moeder heb gezien. Diverse mensen die ik gesproken heb, verklaren mij voor gek dat ik hem niet allang verkocht heb voor dat geld.
En een Engels Volbloed hengst dan? Lauries Crusador en Prince Thatch waren Volbloeden. En achter Bella Rose zit Anglo Arabisch bloed.
Als je door de tijd heen kijkt, dan zie je behoorlijk wat variatie:
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Olympic_medalists_in_equestrian
Zoek de pedigrees maar eens op van die paarden, zou ik zeggen. Maar mensen zullen wel zeggen dat die paarden niet van de huidige kwaliteit zijn / waren.
De moeder van Arlando NOP met 71% xx/ox:
https://www.horsetelex.nl/horses/pedigree/43082/herlanda
De populatie van dressuurpaarden is groot en internationaal genoeg zodat er altijd genoeg variatie zal blijven.In Duitsland komen weer nieuwe lijnen zoals de E en Q lijn naar voren en de W lijn kan zich niet handhaven. Het is niet verstandig om bloedvariatie te kiezen en de kwaliteit te verontachtzamen. Dan ben je geen fokker maar een vermeerderaar.Je fokbeleid bazeren op een paar toevalsprodukten is gevaarlijk en een outcross hengst als Habanna was juist drager van een erfelijk gebrek. Dat er van Jazz en Ferro niet zo veel werd verwacht kwam door de matige moederliinen, Cocktail en Ulft waren uitstekende verervers.De individuele fokker is bepalend voor de mate van inteelt en door het voortschreidend wetenschappelijk onderzoek zijn eventuele erfelijke gebreken gemakkelijk te tekkelen.
hear hear! Goed stuk
@gerrit bras: Amen
Een ieder praat er over bij ons KWPN stamboek.
Problematiek indeelt. Maar laten we nu met zijn allen Dressuur fokkers nu eerst een duidelijk
en voor 15 jaar een beleid uit zetten en ons afvragen wat willen we fokken in toekomst.
En wat wordt er gevraagd in de toekomst qwa (bloed)type, stokmaat, langbenig enz enz.
Mijn voorstel is dan ook om de fokkerijraad op te delen voor zo wel dressuur als in springen.
De lijnen korter maken naar de fokker toe.
Zo ook de statuten herzien,deze zijn niet meer van deze tijd(2019/2220).
En ook in de Ledenraad het hoogste orgaan een deling maken.
En ons eigen beleid te realiseren wel onder de paraplu van het KWPN.
Een beleid met duidelijke richtlijnen, dan kan een ieder weten waar men aan toe is.
Als je nu daar een vraag over stelt,dan kan niemand je dat vertellen.
Naar welk doel waar wordt naar toe gewerkt b.v.
Een ieder doet maar wat, naar haar of zijn eigen mening.
En daar is ook niks mis mee, maar daar moet wel een doel achter zitten.
Als b.v het beleid zegt we willen geen Jazz’en meer hebben dan weet men dat.
Dan hoef je geen daar geen verwachting voor te hebben voor eventueel goed keuring.
En zo is het met meerdere hengsten qwa bloed voering.
Zo ook de langbenig heit,bij dressuur fokkerij willen we dat of niet of minder.
En zo zijn er meerdere voorbeelden.
Dit moet allemaal beleid worden dan weet men waar men aan toe is.
De algemene tred is nu ook, jonge wat kan mij die predicaten schelen.
Er moet sport in zitten, dat zegt toch veel meer.
Het kan natuurlijk ook allen twee.
Een mooi gezond paard uit een door gefokte lijn,met sport.
Mijn ervaring is hoe komt je fok product terecht en wat wordt er mee gedaan.
Daar zijn we van afhankelijk.
De fokker kan het echt niet alleen.
Er is op moment zeer veel aan de hand bij ons KWPN.(ontslagen en opstappen enz enz)
Ik hoop dan ook dat zowel de statuten als het beleid meer van af de vloer (de fokkers dus)
gestalte krijgt, en dat er na ieder 5/a 6jaar geëvalueerd wordt, en bijgestuurd kan cq moet worden.
Dressuur fokker
Bart Wiebing
Goed artikel dat het belang van heterogeniteit in genen mix vooropsteld!
Beste Irene, Beste Emmy,
Helemaal mee eens! Emmy, ik heb de H-Ekwador zoon al gezien en kan je alleen maar gelijk geven! Gelukkig zijn er nog fokkers die tegen de “commerciële” trend in durven gaan, durven dekken met (jonge) hengsten uit “minder reguliere(lees: minder commerciële)” lijnen en daar genetisch mooie en gezonde veulens uit fokken.
Ik woon in België en zie hoe de succesvolle fokkers in het BWP nieuw springbloed gingen (en gaan) halen in Frankrijk, Westfalen, … en daar heel hoog in de sport lopende paarden uit halen. Dat is trouwens ook één van de pijlers van het succes van het BWP springpaard…
Eens kijken wat de volgende hengstenkeuring oplevert in ’s Hertogenbosch. Alleen, wat baat het om nieuwe hengsten met vrij bloed in te schrijven in het KWPN stamboek als de fokkers als kuddedieren blijven aanhollen achter die hengsten die op het internet heel ingenieus gemarketeerd worden… Keep your eyes wide open!
Onbekende hengsten. Zijn er zeker. En deze hengsten zijn heel goed. Heb zelf 2 staan. En hun nakommelingen zij super. In balans en kracht van achter. Maar zolang men zoals schrijver zegt achter bepaalde paarden aan huppelen. Tja, dan lopen ze vast.
En buiten het kwpn zijn er in Nederland stamboeken die super hengsten hebben.