In de video van Dujardin, maar ook in de schandaalvideo’s van Cesar Parra, horen we mensen op de achtergrond lachen. Ervan uitgaande dat dit vooral uit nervositeit is, rest de vraag: waarom grijpt niemand in? Blijkbaar is er zo veel angst/ontzag voor ruiters en trainers dat dit niet (of pas veel later) gebeurt. Hoe realiseren we een cultuurverandering in de paardensport zodat dit verandert en we dit soort video’s niet meer zien? Dat vroegen wij aan Inga Wolframm, Bineke de Vries en Anne Loosveld.
Wolframm: ‘We moeten onze normen concretiseren’
Inga Wolframm, lector duurzame paardenhouderij en paardensport aan Hogeschool Van Hall Larenstein reageert als volgt:
“De cultuur van een groep of sector wordt bepaald en vorm gegeven door haar waarden en normen. Waarden, dat zijn de – soms nogal abstracte – idealen en overtuigingen. Hieruit ontstaan vervolgens de normen, concrete gedragsrichtlijnen, waar de groep als geheel én het individu zich aan dient te houden. Op dit moment wordt er binnen de paardensector hard gewerkt aan het definiëren van onze nieuwe waarden, zoals ‘Paardenwelzijn centraal’ en ‘Een goed leven voor paarden’. Echter, we zijn er collectief nog niet over uit hoe zich dit vertaalt naar concrete normen, c.q. gedragsregels. Op individueel niveau zijn we natuurlijk wel bezig met wat voor ons persoonlijk wel of niet aanvaardbaar is. Maar wat gebeurt er wanneer iemand die wij altijd hoog hadden zitten een handeling uitvoert die niet strookt met onze persoonlijke normen? Er ontstaat een soort cognitieve spanning, en deze veroorzaakt veel stress. Hoe verenig je de ene overtuiging (“dit is een goede ruiter/trainer”) met de andere (“deze handeling is niet oké”). Lachen is op dat moment een coping mechanisme. Lachen maakt namelijk endorfine vrij en kan zelfs de pijngrens verhogen, waardoor wij op dat moment beter met een stressvolle situatie om kunnen gaan. Maar voor de lange termijn is dat geen optie. Om een duurzame cultuurverandering vorm te geven moeten wij collectief, als groep, onze normen concretiseren: welk gedrag vinden wij acceptabel, en wat willen wij niet meer zien.“
Bineke de Vries: ‘Lastig als succes in sport geldt als graadmeter’
Bineke de Vries, eigenaar HC Reinosathe, instructie en coaching en coördinator Federatie Paardrijden Gehandicapten:
“Cultuurverandering blijft lastig zolang succes in de sport geldt als graadmeter voor deskundigheid en de ruiter verheft tot held. Ook de heersende overtuiging dat alles maakbaar is als je maar genoeg doet om je doel te bereiken, is moeilijk te verenigen met het uitbannen van excessen.
De cultuurverandering begint bij kinderen die hun eerste ponyrijlessen krijgen. Zo lang het gebruik van een zweep en andere dwangmiddelen door vaak jonge kinderen normaal blijft, houden we een voedingsbodem voor latere excessen.
Om paarden zonder geweld op te leiden is het meer dan wenselijk dat iedere instructeur en ruiter zich bekwaamt in wetenschappelijk onderbouwde trainingsprincipes en -leertheorie. Kennis helpt wreedheid en ellende te voorkomen. Die kennis gecombineerd met praktische vaardigheden is volgens mij nodig om de sport beter te maken. Dat geeft mensen ook een fundament om in geval van narigheid wél te durven reageren en ingrijpen.
Uiteindelijk is deze cultuurverandering de verantwoordelijkheid van de hippische organisaties. Zowel internationaal als nationaal. De bestuurders van deze organisaties bepalen het beleid en scheppen de kaders waarbinnen alle uitvoerende partijen werken.
Het uitbannen van iedere vorm van geweld tegen paarden zou voor iedere organisatie, ruiter, instructeur en betrokkene in de hippische sector topprioriteit moeten zijn. Niet alleen wanneer het uitkomt, maar iedere dag.“
Anne Loosveld: ‘Moreel dilemma in het hart van onze sport’
Anne Loosveld, sportpsycholoog in de paardensport:
“In het hart van onze sport zit een moreel dilemma. Hoever kán en wil je een paard uitdagen? Een sporter zoekt in de training de grenzen op, maar een paard kiest daar niet zelf voor. In sommige gevallen gaat dit (veel) te ver.
Vanuit mijn vak als sportpsycholoog vind ik het interessant om te kijken naar waarom mensen niet ingrijpen in zulke situaties. Niet alleen bij deze videobeelden, maar bij zulke welzijnskwesties in het algemeen.
Als we zo iemand als Charlotte Dujardin iets zien doen dat niet past bij het positieve beeld dat we van haar hebben, dan maakt ons brein rare sprongen om dat beeld te redden, ten koste van de realiteit. Dat noemen we cognitieve dissonantie. De discussie wordt verplaatst naar randzaken zoals de timing van het naar buiten brengen van de beelden, terwijl het daar eigenlijk natuurlijk helemaal niet om gaat.
Je uitspreken tegen een autoriteit is moeilijk. Veel mensen gaan twijfelen aan hun eigen observatie, want diegene zal het wel weten. Dit gebeurt onbewust en erg snel. Dus om te durven ingrijpen moet je op jezelf vertrouwen en het ongemak van potentiële afwijzing kunnen dragen. En dat is te leren. Een kleine eerste stap is om met oprechte interesse vragen te stellen. Daarmee grijp je indirect in omdat je de ander aan het denken zet.”
Deze info@ staat in de Paardenkrant nr. 31. Omdat we vinden dat dit een belangrijk onderwerp is, delen we deze info@ openbaar op Horses. Wil je elke week de info@ lezen, neem dan een abonnement op de Paardenkrant.
Speciale Aanbieding
Het speciale olympische kwartaalabonnement met toegang tot Horses Premium, Horses TV en het gehele Paardenkrant Archief (digitaal) kun je voor 40 euro bestellen via deze link:
Lachen uit nervositeit …..of dommigheid??
Als je er met je neus bovenop staat of je zit als ruiter/amazone op het paard bij zo’n (uit de hand gelopen) training laat je dit toch niet gebeuren en grijp je in! Na zo’n periode aanhangig maken vind ik super beroerd en onhandig. Dus work to do, anders gaat onze fantastische sport er aan!
Waarom durft niemand hier het beestje bij de naam te noemen? Men is er kennelijk bang voor om tegen zere schenen aan te schoppen. Toch zal dit vroeg of laat een keer moeten gebeuren omdat men nu telkens weer om de hete brei blijft heen draaien die de werkelijke oorzaken van het probleem niet oplossen. De huidige verruwing in de paardensport en met name in de dressuur is begonnen nadat er ruiters waren die met een veranderde trainingmethode dus hoog in de GP-ring scoorden en er zelfs goud op de OS mee wonnen. De rollkur/LDR/hyperflexion of hoe men het ook wil noemen, had zijn entree in de paardensport gedaan en leverde succes op. Men stapte dus haast van de een op de andere dag af van de eeuwenoude en tijdloze klassieke methode die afgestemd is om de natuurlijke biomechanica en daarmee het natuurlijke bewegingsproces van het paard te activeren en te stimuleren. Deze veranderde trainingsmethode methode werd omarmd als vernieuwing in de dressuur want die had volgens de bedenkers en gebruikers tweehonderd jaar stilgestaan. Dat balans zo oud als de wereld is en daarmee ook tijdloos is, besefte men kennelijk niet eens. En dat de methode ook vragen opriep, ging men haastig aan voorbij. De successen spraken immers boekdelen en dus werd elke tegenstand en weerwoord weggewuifd. De juryleden beloonden het nieuwe spektakel in de GP-ring hoog, het publiek klapte uitbundig en de hippische pers kwam haast superlatieven tekort om de successen in woorden uit te drukken. Het gracieuze ballet van de klassieke dressuur, wat slechts weggelegd voor een aantal zeer begaafde ruiters, werd vervangen door hectiek en spektakel waar jan en alleman zijn eigen variant van maakte. Maar gaandeweg bleek de vernieuwde methode toch niet zo brandschoon en paardvriendelijk te zijn als men zich voorgesteld. Zowel fysiek als mentaal bleken er steeds meer nadelen aan de methode te zitten die men met steeds meer geweld trachtte op te lossen. De ruiters veranderden in handige acrobaten die zich vooral op de hectische en spastische bewegingen toelegden en daarmee steeds hoger scoorden terwijl de paarden steeds vaker in de lappenmand belanden. En dat laatste wordt mede veroorzaakt door de fokkerij die inspeelde op deze ontwikkeling door hypermobiele en ongebalanceerde paarden te produceren die een dalende achterhand missen en daarmee niet optimaal te verzamelen zijn om de hogeschooloefeningen ritmisch en in balans te kunnen uitvoeren. Daarmee wordt de spagaat duidelijk waar de FEI-officials zich thans in bevinden. De officials zullen de hand in eigen boezem moeten steken. Zij hebben immers zelf de neergang en daarmee toenemende kritiek aangewakkerd want zij hebben toegestaan dat de FEI-regels werden genegeerd. De oplossing voor dit probleem is dus ‘back to basics’ zoals het in het ‘Skala der Ausbilding’ is vastgelegd.
Goed gesproken Karel!
Het feit dat FEI en KNHS hun eigen regels aan hun laars lappen is een vaststaand feit dat op elke wedstrijd gedemonstreerd wordt.
Steekhoudende argumenten en logica hebben vooralsnog geen vat op de leiding van deze organisaties. De bobo’s plakken aan het pluche en willen voornamelijk aardig gevonden worden door de dressuur jetset; vooral geen ruitertje pesten dus.
Het is diep triest en onverklaarbaar dat bij de betreffende organisatie pas iets fundamenteel gaat veranderen nadat ze eerst het mes op de keel krijgen.
Wat er tot dusver gebeurt is hoofdzakelijk für die bühne….
Geweldig Karel.