In de hippische sector, waar fysiek zwaar werk zoals mesten en strooien dagelijkse taken zijn, is het belangrijk om ziekteverzuim te voorkomen. Gezonde medewerkers zijn productiever, leveren kwalitatief beter werk en verlagen de werkdruk voor hun collega’s. Dit draagt niet alleen bij aan klanttevredenheid, maar voorkomt ook hoge kosten voor vervanging en bevordert de stabiliteit en winstgevendheid van het bedrijf. Welke maatregelen kunnen ondernemers treffen om een gezondere en efficiëntere werkplek te creëren?
Door Chimène Pattimukaij, FNRS
Hoger risico op overbelasting
Door de fysieke zwaarte van het werk en de lange dagen in de hippische sector lopen medewerkers een verhoogd risico op werkgerelateerde klachten, zoals rug- en luchtwegproblemen. Verzuim heeft directe gevolgen voor het team en de bedrijfsvoering, vooral omdat het vaak lastig is om tijdelijke krachten in onze sector aan te trekken. Met preventieve maatregelen kunnen ondernemers niet alleen de gezondheid van hun medewerkers waarborgen, maar ook de duurzaamheid van hun bedrijf versterken.
Maak gebruik van machines
Mechanisatie is een van de meest effectieve maatregelen om fysieke belasting te beperken. Machines zoals minishovels en instrooimachines maken het mogelijk om zwaar werk, zoals het uitmesten van stallen en instrooien, snel en effectief uit te voeren. Deze machines zijn relatief eenvoudig te bedienen, mits medewerkers goed getraind zijn.
Niet alles kan worden gemechaniseerd
Er blijven altijd handmatige taken over. Hier is ergonomie van belang. Denk bijvoorbeeld aan rieken met verschillende lengtes, waarmee medewerkers een lengte kunnen kiezen die bij hun postuur past. Ook kruiwagens met dubbele neuswielen bieden meer stabiliteit en vereisen minder kracht om te hanteren. Ergonomische hulpmiddelen verlichten de fysieke belasting en kunnen blessures voorkomen.
Efficiëntie door slimme indeling
Houd afstanden kort en paden vrij: de indeling van de stallen en het erf kunnen het verschil maken. Beperk de afstand tussen stallen en mestopslag om onnodig sjouwen met kruiwagens te voorkomen. Zorg dat het pad naar de mestopslag vlak en vrij van obstakels is en dat het terrein goed verhard is. Dit voorkomt uitglijden en struikelpartijen, vooral in natte en gladde omstandigheden. Gebruik uitschuifbare tussenwanden: tussenwanden die eenvoudig verwijderd of ingeklapt kunnen worden, vergemakkelijken het uitmesten en maken het werk minder fysiek belastend. Dit betekent minder zware bewegingen en minder tijd nodig om dezelfde hoeveelheid werk te verzetten.
Veilige opslag van materialen: stro, houtkrullen en vlas worden vaak in grote hoeveelheden opgeslagen, wat risico’s met zich meebrengt. Plaats balen op een veilige, stabiele manier en zorg ervoor dat onbevoegden geen toegang hebben tot deze ruimtes om ongelukken te voorkomen. Duidelijke signalering, zoals ‘verboden voor onbevoegden’-bordjes, hekjes en rood-witte kettingen, kunnen hierbij helpen.
Zorg voor gezonde werkomstandigheden
Ventilatie in de stallen: ammoniakdampen en stof zijn veelvoorkomende problemen in de paardenhouderij en kunnen leiden tot ademhalingsproblemen. Zorg voor voldoende ventilatie in de stallen, vooral bij werkzaamheden waarbij veel stof vrijkomt, zoals bij het opstrooien of uitmesten. Dit bevordert niet alleen de gezondheid van de medewerkers, maar ook die van de paarden.
Beschikbaarheid van persoonlijke beschermingsmiddelen: investeer in goede beschermingsmiddelen, zoals stofmaskers, handschoenen en veiligheidsschoenen en geef medewerkers de mogelijkheid om ze te gebruiken. Dit lijkt misschien een kleine investering, maar kan veel bijdragen aan een gezond en veilig werkklimaat en het risico op blessures en gezondheidsproblemen aanzienlijk verminderen.
Creëer een gezonde werkcultuur
Training en bewustwording: medewerkers met een goede werkhouding die getraind zijn in het gebruik van machines en gereedschappen, kunnen hun werk efficiënter en met minder risico uitvoeren. Organiseer daarom regelmatig trainingen waarin medewerkers leren over ergonomische werktechnieken, juiste werkhouding en hoe ze machines veilig kunnen bedienen.
Voldoende rustpauzes en regelmatige evaluaties: het regelmatig nemen van rust voorkomt overbelasting en blessures. Daarnaast kunnen regelmatige evaluaties helpen om mogelijke knelpunten in het werk op tijd op te sporen, zodat maatregelen kunnen worden genomen voordat klachten ontstaan.
Positieve teamcultuur: een goede sfeer is de basis voor het werkplezier. Medewerkers die zich gewaardeerd voelen, zijn gemotiveerder en melden zich minder snel ziek. Zorg voor open communicatie en betrokkenheid, bijvoorbeeld door teamoverleggen waarin medewerkers hun ervaringen en ideeën kunnen delen.
Het voorkomen van verzuim in de paardenhouderij vraagt om slimme aanpassingen, aandacht voor de gezondheid van medewerkers en het creëren van een veilige en ondersteunende werkomgeving. Door te investeren in mechanisatie, ergonomische hulpmiddelen, een doordachte stalindeling en persoonlijke beschermingsmiddelen kunnen hippische ondernemers het ziekteverzuim van medewerkers effectief terugdringen. Dit zorgt niet alleen voor tevreden en gezonde medewerkers, maar ook voor een efficiënte bedrijfsvoering.
Manege De Wildhoef: ‘Mechanisatie verhoogt het werkplezier’
Manege De Wildhoef in Den Haag, gerund door Aïde Roest en haar zussen Fiona en Iris, biedt een inspirerend voorbeeld van hoe innovatie en mechanisatie bijdragen aan werkplezier en duurzame inzetbaarheid van de medewerkers. Negen jaar geleden besloot Manege De Wildhoef twee elektrische karren aan te schaffen voor het vervoeren van stro en ruwvoer. Deze keuze kwam voort uit een hoog ziekteverzuim onder medewerkers, die het werk als te zwaar ervaarden. “Het uitvallen van een stalmedewerker wegens de fysieke belasting zette ons aan het denken”, vertelt Aïde. “We wilden een manier vinden om het werk lichter en aangenamer te maken.”
Zij kozen daarom voor elektrische hulpmiddelen die het zware werk verlichten. Tegenwoordig worden alle 60 stallen machinaal uitgemest, het stro en ruwvoer elektrisch vervoert en het terrein geveegd met een veegmachine. Hierdoor kan iedereen, ongeacht leeftijd of fysieke beperkingen, het werk uitvoeren. Aïde, die zelf een rughernia heeft, merkt dagelijks de voordelen: “Dankzij de hulpmiddelen kan ik gewoon meewerken tijdens het uitmesten van de stallen. Het werkplezier onder medewerkers is toegenomen en het ziekteverzuim duidelijk afgenomen.”
Naast de technische hulpmiddelen heeft Manege De Wildhoef een maximale staldienst ingesteld van vijf uur per dag en stimuleert het team om gevarieerd werk te doen, zoals lesgeven, kantinewerk of administratieve taken. Deze taakroulatie houdt het werk gevarieerd en maakt de medewerkers flexibeler inzetbaar. Aïde vertelt: “Als iemand uitvalt, kunnen we dat bovendien makkelijker opvangen door de afwisseling in taken.”
Aïde Roest benadrukt dat het bieden van een fijne werkomgeving een belangrijke verantwoordelijkheid is van werkgevers: “Je bent het aan je medewerkers verplicht om een prettige werkplek te bieden, waarin zij het werk langer kunnen volhouden. We hebben medewerkers die al langer dan 10 jaar in dienst zijn bij ons bedrijf. Door taakroulatie en hulpmiddelen zoals elektrische karren creëren we een werkomgeving die bijdraagt aan werkplezier en een lager ziekteverzuim. Dit is goed werkgeverschap en helpt ons bedrijf vooruit.”
