Ieder paard is uniek en zodoende is ook het ideale rantsoen per paard verschillend. Hoe voer je bijvoorbeeld een ouder paard dat last heeft van zijn gebit en vermagert? Voedingsdeskundige Anneke Hallebeek geeft voeradvies aan de hand van een casus.
Situatie: Ruin met vermagering en EOTRH
Een Fjord (17 jaar, ruin, 1,40 m) heeft EOTRH, oftewel een ontsteking van de tandwortels. Ook zijn snijtanden zijn enkele maanden geleden verwijderd. Vlak voor deze operatie viel op dat hij ‘vermagerde’. Hij was minder dik dan voorheen, zonder dat het rantsoen was veranderd. Andere opvallende zaken waren het trage verharen en de droge huid. Het paard staat in een kudde en de eigenaar voert vier keer per week bij, na het rijden. De kudde staat een aantal uur per dag op de weide. Door de droogte was het gras stengelig en beperkt. Verder is er onbeperkt droog kuilvoer van gemiddelde kwaliteit beschikbaar. De bijvoeding bestaat per keer uit 600 gram Seniores Priores (in water geweekt), 1 kilo granenmix, een supplement voor meer spieropbouw (bevat vooral extra eiwit) en een scheut zonnebloemolie plus een paar appels of wortelen.
Equine Odontoclastic Tooth Resorption and Hypercementosis (EORTH)
Paarden met EOTRH kunnen last hebben van de ontsteking en daardoor minder goed hun snijtanden gebruiken. Zijn de tanden verwijderd, dan is de pijn weg en blijkt dat ze weer redelijk goed kunnen eten. Gras is namelijk ook zonder snijtanden op te nemen en voor ruwvoer zijn de snijtanden niet echt nodig.
Het afslijten van kiezen kan een reden zijn voor het minder goed vermalen van het voer en dus vermagering bij oudere paarden. Dit is bij een leeftijd van 17 jaar nog niet echt te verwachten, maar ook niet helemaal uit te sluiten. Hetzelfde geldt voor de spierkracht om krachtig te kauwen.
Het huidige rantsoen
Het rantsoen levert in principe voldoende energie en eiwit. Ook als meegerekend wordt dat de ruwvoeropname minder is, als gevolg van de gebitsproblemen, in vergelijking met een jong en gezond paard. Dat het paard gewicht verliest, heeft te maken met de ontsteking in de tandwortels en mogelijk met minder goed en krachtig kunnen kauwen. Nadat de tanden zijn verwijderd, zal de voeropname waarschijnlijk verbeteren. Het aanvullende voer levert niet voldoende essentiële voedingsstoffen, zoals mineralen en vitaminen.
Het paard krijgt vier keer per week aanvullend voer. Per maaltijd is de hoeveelheid voer voor deze pony beperkt tot circa 1-1,5 kg. Dit heeft te maken met de grootte van de maag en de verteerbaarheid in de dunne darm. Meer voeren kan een vermindering van de verteerbaarheid betekenen en hierdoor is er een groter risico op verteringsstoornissen.
Mineralen en vitaminen zijn toegevoegd aan de Seniores Priores, maar niet aan een granenmix. Met de gevoerde hoeveelheid Seniores Priores krijgt de pony niet genoeg voedingsstoffen binnen. Dit is mogelijk een verklaring voor de haar- en huidklachten, want met name de elementen koper, zink en selenium zijn in dit rantsoen te weinig aanwezig.
Het nieuwe voeradvies
Omdat de pony in een groep staat, is het lastig iets te veranderen aan het ruwvoer. Nu de snijtanden zijn verwijderd, eet de pony misschien wel wat sneller. Een alternatief zou kunnen zijn om de pony een paar uur per dag apart te zetten, met eigen ruwvoer. Momenteel wordt de pony, aanvullend op het ruwvoer, vier keer per week bijgevoerd. Dit is echter te weinig. Door een andere voersamenstelling te voeren, stijgt de energieopname. Voeding rijk aan vetten levert per kilogram meer energie op dan voedingsmiddelen die rijk zijn aan koolhydraten. De gevoerde granenmix kan (deels) vervangen worden door een vetrijk supplement of voer. Plantaardige olie is al onderdeel van het rantsoen, maar meer olie maakt het voer niet altijd lekkerder. Sommige vetrijke voedermiddelen, anders dan pure olie, zijn dan een optie. Het voer moet namelijk wel gegeten worden. Tenslotte is een extra supplement met mineralen en vitaminen nodig. Het supplement voor de spieropbouw levert voor dit paard geen grote bijdrage en kan weggelaten worden.
