Lezersvraag: “Mijn 4-jarige Arabische volbloedhengst is geboren in Denemarken en 2,5 jaar geleden naar Nederland gekomen. Hij was toen erg mager en bleek wormen te hebben. Na ontwormen, onbeperkt ruwvoer en een aanvulling met krachtvoer knapte hij snel weer op. Tot hij in de winter plots begon te schuren aan zijn manen. Het bleef niet bij die keer, met golven heeft hij last van jeuk. Bloedonderzoek leverde niets op. Ander krachtvoer (met minder suiker) of een anti-jeuk supplement hielpen niet. We hebben zelfs cortico’s moeten geven omdat de jeuk te erg was. Behalve de jeuk staat er verder een gezond ogende, blinkende, goed op gewicht zijnde jonge hengst voor ons. Enkel die jeuk. Wat raden jullie aan wat betreft de voeding?”
Antwoord van dr. Anneke Hallebeek, specialist veterinaire diervoeding:
Het is een redelijk frequent voorkomend probleem dat jeuk niet goed aan andere oorzaken gerelateerd kan worden en voeding de hoofdverdachte is. Dit wil niet zeggen dat voeding altijd de oorzaak is van ‘onverklaarbare’ jeuk. Wel is het een aanleiding het rantsoen onder de loep te nemen.
Uitwendige factoren
Jeuk kan natuurlijk vele oorzaken hebben. Heel vaak spelen uitwendige factoren hier een rol in. Denk aan insecten en parasieten, maar ook gevoeligheid voor wasmiddel van dekens of dekjes, of verf van de staldeuren. Dat maakt het stellen van een diagnose zo moeilijk. Zeker als de jeuk niet continu is, maar in golven of verschillende mate van ernst voorkomt. Als een goede detective moet je dan te werk gaan om elke factor apart uit te sluiten. Dat betekent wekenlang één van de oorzaken verwijderen, terwijl de rest ongewijzigd blijft (dat is bijna een utopie, want in de tijd wijzigt er altijd wel iets). En als de jeuk in die tijd minder is of wegblijft, deze factor weer terugbrengen om te zien of de jeuk dan inderdaad weer terugkomt (of dat het een toevalsbevinding was!). En zeker geen twee dingen veranderen tegelijkertijd.
Allergie voor voeding
Je ziet hoe moeilijk dit is en hoe lang het kan duren voordat je een oorzaak gevonden hebt. Zo geldt het ook voor een allergie op een voedingsmiddel. Mogelijk heeft de worminfectie schade toegebracht aan de darmen en is in die periode van minder weerstand een allergie ontstaan. Als de darmen minder functioneel zijn, kan dit ook een uitwerking hebben op de werking van het immuunsysteem. Paarden kunnen allergisch zijn voor een bepaald voedingsmiddel. En dan gaat het over een bepaald eiwit in het voer. Voor suiker kan een paard niet allergisch zijn. Al kan suiker tot bepaalde klachten leiden, het is niet een directe oorzaak van jeuk. Als er sprake is van een allergische reactie kan het op één onderdeel uit het aanvullende krachtvoer zijn, dat is een samenstelling van vele ingrediënten. Dat is een heidens karwei om uit te zoeken. In principe zou een paard 6 weken enkel hooi mogen krijgen om te kijken of de jeuk verdwijnt. Indien dat het geval is, voeg je telkens één onderdeel van het voorgaande rantsoen toe, om te kijken of de jeuk terugkomt.
Gluten
Een overgevoeligheid voor gluten is ook mogelijk. Gluten zijn eiwitten uit bepaalde granen. Maar aangezien het paard zo gezond en stralend is, lijkt me dat niet de meest waarschijnlijke optie. Door glutenintolerantie ontstaan namelijk ook darmproblemen met darmklachten en soms vermagering. Helaas is er nog geen zeer betrouwbare bloedtest of huidtest om een voedingsallergie bij paarden aan te tonen. Voor glutenallergie is er tegenwoordig wel een testmogelijkheid. Informeer hiernaar bij je dierenarts.
Weerstand optimaliseren
Wat je met voeding kan doen is het rantsoen eenvoudig houden, misschien gluten vermijden en de darmflora en weerstand optimaliseren. De hengst heeft ondertussen de meeste en snelste groeiperiode achter de rug. Dat betekent dat het rantsoen niet overmatig rijk aan eiwit hoeft te zijn. Met een gemiddelde kwaliteit ruwvoer, krijgt hij dan voldoende eiwit binnen. Heeft het paard naast veel ruwvoer nog meer energie nodig om op conditie te blijven, dan kan extra plantaardig olie handig zijn. Of, als je gluten wilt vermijden, haver als bijvoeding. Haver is namelijk glutenvrij. Maar haver bevat natuurlijk wel zetmeel en suikers, dit kan niet zozeer een allergie geven, maar wel het temperament van het paard verhogen. Zorg in ieder geval dat je ook een aanvulling geeft voor een optimale weerstand met elementen zoals, zink, selenium, vitamine A en vitamine E. Voor een optimale weerstand is de darmflora van belang én de voorziening van alle noodzakelijke voedingsstoffen. Het loont de moeite om dat goed door te laten rekenen.
