Ga naar hoofdinhoud

ECVM: ‘Wegblijven bij meningen en polarisatie’

Equine Complex Vertebral Malformation (ECVM) is een term die steeds vaker voorbij komt. Het gaat om afwijkende vormen in de onderste halsgewrichten van paarden. Op röntgenfoto’s zijn deze afwijkende vormen bij een vrij grote groep paarden te zien. Sommige mensen maken zich ernstig zorgen daarover, terwijl anderen denken dat het geen probleem is. Om meer te weten te komen over dit onderwerp organiseert Horses op 7 september een webinar (gratis voor abonnees Paardenkrant en Horses Premium). Lees in onderstaand artikel, dat eerder verscheen in de Paardenkrant, alvast meer.

Een van de sprekers tijdens het webinar is Aldo Doveren, dierenarts en fokker uit Ulicoten. Hij verdiept zich  al jaren in Equine Complex Vertebral Malformation, oftewel ECVM. Dat doet hij samen met zijn vriendin, fokker en paardentandarts Christie Dreessen, en hun Duitse collega-paardenarts Katarina Ros. Het drietal klopte aan bij een groot aantal stamboeken om dit onder de aandacht te brengen en heeft onlangs een website gelanceerd over het onderwerp. “Wij vinden het belangrijk om fokkers te informeren en vooral realistisch om te gaan met ECVM. Er is online veel over te vinden, maar er lijken twee kampen te ontstaan. Er is een groep die het dramatiseert en een ander die het bagatelliseert. Met beide houdingen kom je niet verder; het is heel belangrijk dat we hier op een realistische manier mee omgaan. Onze doelstelling is weg te blijven bij meningen en polarisatie, maar data te verzamelen en te komen tot een realistische, voor de gehele paardenwereld werkbare benadering. Het is onze visie dat wanneer de gehele paardenwereld ‘aan boord’ blijft, we het snelst bereiken wat we immers allemaal willen: een gezonde paardenstapel, nu en in de toekomst.”

Sharon May-Davis

Om die werkbare benadering te vinden is wat meer begrip van de aandoening nodig. Equine Complex Vertebral Malformation, afgekort ECVM, is een aangeboren malformatie van de 6e halswervel (C6) en strekt zich mogelijk uit tot de 7e halswervel (C7) en de eerste en tweede rib(ben) (T1 en T2) in paarden. ECVM werd aan het licht gebracht door de Australische onderzoekster Sharon May-Davis. Haar eerste kennismaking met de aangeboren afwijking was twintig jaar geleden, via de botten van een volbloed genaamd Presley. In 2013 publiceerde zij haar eerste artikel hierover. In lekentaal: het gaat om de randen van het bot van de zesde halswervel, daar waar normaal gesproken de spieren aanhechten (caudale ventrale tuberkels genaamd). Die rand kan aan één kant of aan beide zijden ontbreken. De zevende halswervel kan vervolgens normaal zijn, maar het komt ook voor dat de rand die op de zesde wervel ontbreekt aanwezig is op de zevende wervel. Deze heeft zich als het ware verplaatst. En de malformatie kan zich ook uitstrekken tot de eerste en tweede rib(ben). Het eerste rib kan bijvoorbeeld compleet ontbreken of veel kleiner zijn.

Asymmetrie

Dat er verschillende vormen zijn, betekent ook dat de klinische gevolgen uiteen lopen. “Er zijn veel paarden die prima functioneren, maar wat we ook zien zijn paarden met moeite met het balanceren van het lijf”, weet Aldo Doveren, die inmiddels vele paarden met ECVM heeft onderzocht en begeleid. “De problemen met balans kunnen onder andere te maken hebben met de asymmetrie die ontstaat doordat het botuitsteeksel bijvoorbeeld aan de ene kant wel en aan de andere kant niet of niet volledig aanwezig is. Daardoor ontstaan er links en rechts verschillen in de spieraanhechting, en mogelijk met het verloop van zenuwbanen, en dat heeft gevolgen in de rest van het paardenlijf. Daarnaast hebben deze paarden vaker ongelijke voeten en zien we vaker en sneller scheefheid in het gebit ontstaan. Daarnaast lijkt het functioneren van de zenuwen niet soms niet optimaal, wat ook tot gevolg heeft dat een paard zichzelf minder goed kan stabiliseren.”

Management en training

Omdat er zo veel meer een rol speelt dan wat er te zien is op de röntgenfoto’s is het van belang het paard vooral ook klinisch goed te onderzoeken, weet Doveren. “Een paard hoeft zeker niet per definitie afgeschreven te worden na de diagnose”, meent Doveren. “Je kunt de vormvariatie niet veranderen, maar als er klinische klachten zijn, dan is er met het juiste management en training vaak een hoop verbetering te behalen. Hierdoor kan een deel van deze paarden functioneren, ook in de sport. Helaas kunnen we hier niet één protocol voor schrijven, want ieder paard kan vastlopen op andere punten en dus anders reageren op behandelingen en/of aanpassingen in de training. Maar met de juiste training en ondersteuning van bijvoorbeeld een manueel therapeut zijn al goede resultaten behaald.” De dierenarts heeft een beslisboom gemaakt van hoe hij denkt hoe we met deze paarden om zouden kunnen gaan.

Genetische component

ECVM werd voor het eerst ontdekt in volbloeden, maar is nu ook geïdentificeerd in onder andere Andalusiërs, Appaloosa’s, Arabieren, Friezen, Ierse sportpaarden, Quarter Horses, rijpony’s en Warmbloeden. De malformaties zijn aangetoond in onderzoeken in Europa, de VS, Engeland, Australië en Azië. “Hoe de vererving precies verloopt is nog niet bekend”, vertelt Doveren. “Maar dat er een genetische component is, lijkt wel duidelijk. We zien bijvoorbeeld dat het meer voorkomt in bepaalde volbloedlijnen. Met die informatie kun je al betere keuzes maken in de fokkerij. Als je bijvoorbeeld een merrie hebt waarbij je verderop in haar afstamming meerdere keren een bepaalde volbloed aantreft, dan is een hengst die van diezelfde volbloed afstamt geen handige combinatie. Uiteraard zou het heel waardevol zijn om te weten welke genmutatie(s) ECVM veroorzaakt of veroorzaken, omdat je dan bewuste aanparingskeuzes kunt maken om ervoor te zorgen dat de malformatie in de toekomst minder voorkomt. Maar zo ver zijn we nog niet. Ik denk wel dat die informatie snel beschikbaar zou kunnen komen, aangezien meerdere partijen zich hier nu serieus mee bezig gaan houden. De vraag is vooral wie er als eerste mee komt.”

Praktische gevolgen

De focus zou moeten liggen op de toekomst, meent Doveren. “Ik denk dat dit iets is om in de fokkerij rekening mee te houden, zodat we het probleem in de toekomst niet vergroten. Fokmerries en bijvoorbeeld toekomstige dekhengsten screenen zodat we het probleem beter in kaart brengen is essentieel. Het is dus goed nieuws dat het BWP en de Duitse stamboeken daarmee aan de slag gaan. In Nederland doet vooralsnog alleen het EASP dat, dus daar is nog winst te behalen. Maar laten we ook vooral niet in paniek raken.”

Meer kennis is nu het belangrijkste. “Het begint met meer data verzamelen en onderzoek doen. Dat werkt het beste als velen zich hiervoor inzetten, en daarvoor moet men eerst weten wat het is. Daarom hebben we ook besloten om onze kennis en bevindingen tot nu, en de beslisboom, te delen op de website equinecvm.com.”

Onderzoek in Duitsland
De Duitse stamboeken nemen ECVM zeer serieus. Ze zijn binnen de IAFH (Internal Association of Future Horsebreeding) onlangs een gezamenlijk onderzoek gestart. Dat begint met een uitgebreide steekproef om data te verzamelen. Daarna volgen analyses die het verband tussen genetica en structurele en klinische afwijkingen duidelijk moeten maken.
De paarden worden klinische en neurologisch onderzocht. Ook worden er objectieve bewegingsgegevens verzameld met behulp van sensortechnologie en röntgenfoto’s gemaakt van de halswervels. SNP-genotypering wordt al routinematig uitgevoerd bij registratie van veulens bij de elf aangesloten stamboeken. Dat kan nu helpen om het gen of de genen te identificeren die de veranderingen in de halswervels veroorza(a)k(t)en.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door wetenschappers van het Forschungsinstituts für Nutztierbiologie (FBN) in Dummerstorf, Stiftung Tierärztliche Hochschule Hannover (TiHo) en het Rechenzentrum Vereinigte Informationssysteme Tierhaltung (VIT). Ervaren radiologen en gespecialiseerde paardendierenartsen en wetenschappers van de universiteiten in Göttingen en Kiel zijn beschikbaar voor technisch advies.

BWP: screenen dressuurhengsten
Het BWP gaat vanaf dit keuringsjaar aan de slag met het screenen van dressuurhengsten op ECVM. Het stamboek schrijft op haar website: ‘Vanaf dit keuringsjaar zullen er van de kandidaat dressuurhengsten in aanvulling op het standaardprotocol röntgenopnames van de 6e en 7e halswervel en de eerst borstwervels/ribben worden gemaakt. Recentelijk worden misvormingen van deze wervels (Equine Complex Vertebral Malformation = ECVM) in verband gebracht met afwijkende bewegingspatronen en verminderde stabiliteit. Bovendien is de afwijking mogelijk ook erfelijk. Voorlopig zullen de vaststellingen in het medisch verslag worden opgenomen zonder er een conclusie aan te verbinden. Na een aantal jaren zal de extra screening van de dressuurhengsten geëvalueerd worden.

KWPN: ‘Eerst gevalideerd wetenschappelijk onderzoek’
Op de vraag naar de visie van het KWPN op ECVM antwoord hoofd fokkerijzaken Ralph van Venrooij: “Het fokdoel van het KWPN is het fokken van paarden die op Grand Prix-niveau kunnen presteren. Duurzaamheid is een essentiële factor om op dat hoogste niveau te komen en in dat kader is selectie op gezondheid een belangrijk onderdeel. De discussie omtrent EVCM is ook binnen het KWPN bekend en er wordt binnen de fokkerijraden dressuur en springen ook gesproken over het starten met verzamelen van röntgendata van hals en rug. Binnen de hengstenselectie valt dat vrij eenvoudig te realiseren. Wel is het zo dat er op dit moment nog zeer weinig inhoudelijke kennis over EVCM bekend is. De beschikbare wetenschappelijke onderzoeken zijn rondom dit onderwerp nog vrij summier. Voordat wij als stamboek dit kunnen meenemen in de selectie, is juist een gevalideerd wetenschappelijk onderzoek van groot belang. Want zolang het om aannames gaat en er onder veterinairs nog geen consensus is, blijft het een grijs gebied. Dat gaat dan met name over de eenduidige beoordeling en de klinische relevantie. De vervolgvraag die dan opkomt is of EVCM door middel van selectie te beïnvloeden valt en welke andere raakvlakken daar dan weer bijkomen.”


Astrid Bos: ‘Data verzamelen, hoe meer hoe beter’
“Het klopt dat er nog geen consensus is over ECVM”, bevestigt Astrid Bos, paardendierenarts verbonden aan Dierenkliniek Emmeloord. “Als er een aanleiding voor is, maak ik de foto’s van de halswervels en de eerste ribben wel. Als er sprake is van ECVM wijs ik eigenaren vaak op de website over dit onderwerp van Zefanja Vermeulen. Zo van: ‘dit zijn de bevindingen van de groep van Sharon May Davis op basis van vele secties bij paarden; een deel is hiervan overtuigd en een ander deel ziet het anders.’ Opvallend vaak zijn de genoemde symptomen heel herkenbaar voor paardeneigenaren en zijn ze blij met een verklaring voor de klachten. Aan de andere kant: ik kom ook eigenaren tegen die zich net zo herkennen in de symptomen en waarvan het paard uiteindelijk geen afwijkende halswervels of ribben blijkt te hebben!Overigens stopt het onderzoek wat mij betreft niet bij het constateren van ECVM. Het is belangrijk om het paard in zijn geheel te blijven overzien. Op basis van een nauwkeurig klinisch onderzoek van het hele paard en aanvullende beeldvorming moet de uiteindelijke diagnose gesteld worden.”

Actie
“Ik herken wel wat Aldo zegt over de twee kampen. Er zijn mensen die over willen gaan tot euthanasie als ze de diagnose ECVM horen. Dat gaat veel te ver, maar ik wil ook niet zeggen dat er niks aan de hand is. De literatuur is niet eenduidig: er is een onderzoek uit 2019 waaruit zou blijken dat er geen verband is tussen de malformaties en klinische verschijnselen. Maar er is ook onderzoek waarin het verband wél wordt aangetoond. We weten er gewoon nog niet genoeg van en daarom is het allerbelangrijkste: data verzamelen. Het is heel goed dat de Duitse stamboeken hiermee aan de slag gaan. Ook andere stamboeken  zouden hieraan mee mogen doen, want hoe meer paarden meedoen hoe betrouwbaarder de data en hoe eerder we een duidelijk beeld hebben. Gezondheid is een belangrijk aandachtspunt in de fokkerij en als de klinische relevantie is aangetoond moet er ook actie ondernomen worden. Als blijkt dat het meevalt, hoeven we paarden dan ook niet onnodig af te branden. Je moet hier zeker iets voorzichtig mee zijn, maar het is altijd goed om er meer van te weten.”

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Overig nieuws

Eén springhengst aangewezen via zadelpresentatie

Elite Dressage Pony Sales: 62.000 euro voor Top Champion x Top Zento

Gelderland onderbouwt paintballen op de wolf nog steeds onvoldoende

Dion Graus krijgt programma over dierenleed bij Ongehoord Nederland

Mindset ES levert meeste KWPN-springveulens in 2024

Nieuw concept in de springsport: Horse GP in La Défense Arena in Parijs

FEI-zaken tegen Cesar Parra en Andrew Mc Connon lopen

Eric Lamaze nu ook nog door CAS geschorst: 8 jaar in totaal

Van Viegen (PvdD): ‘De intentie van deze motie is helder: het verbeteren van paardenwelzijn’